Romatoid artrit (RA), kronik ve otoimmün bir hastalıktır. Bu durum, bağışıklık sisteminin vücuttaki kendi hücrelerini hedef alması ve özellikle eklemleri etkileyen bir iltihaplanmaya neden olmasıyla karakterizedir. RA, eklemlerde ağrı, şişlik, sertlik ve hareket kısıtlılığına yol açar.
Romatoid artrit, genellikle el ve ayak eklemlerinden başlayarak zamanla diğer eklemlere de yayılabilir. Bu hastalık, eklemleri saran sinovyal zar denilen dokunun iltihaplanması ile başlar. Zamanla, eklemlerdeki hasarlar nedeniyle kemikler ve eklem kapsülleri etkilenir ve deformiteler oluşabilir.
RA, genellikle orta yaş ve yaşlılık dönemlerinde ortaya çıkar, ancak her yaşta görülebilir. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür. Romatoid artritin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi rol oynamaktadır.
Belirtileri şunlar içerebilir:
- Eklemlerde Şişme ve Hassasiyet: Eklemlerde iltihaplanma nedeniyle şişme ve hassasiyet meydana gelebilir. Özellikle el, ayak, diz, dirsek, omuz ve bilek eklemleri etkilenebilir.
- Eklemlerde Ağrı: Eklemlerde sürekli veya zaman zaman ağrı oluşabilir. Bu ağrılar genellikle sabahları ve hareketlerden sonra artar.
- Eklemlerde Sertlik ve Hareket Kısıtlılığı: Sabahları eklemlerde sertlik ve hareket kısıtlılığı hissi görülebilir. Bu nedenle sabahları hareket etmekte zorlanabilirsiniz.
- Simetrik Etkilenme: Romatoid artrit genellikle vücuttaki eklemleri simetrik olarak etkiler. Örneğin, her iki elin aynı parmak eklemleri veya her iki diz aynı şekilde etkilenebilir.
- Yorgunluk ve Halsizlik: Romatoid artrit, vücutta yaygın iltihaplanmaya yol açabilir, bu da yorgunluk ve halsizlik hissine neden olabilir.
- Deri Değişiklikleri: Cilt üzerinde nodüller adı verilen küçük, sert şişlikler oluşabilir.
- Ateş: Romatoid artrit bazen hafif ateşe neden olabilir.
- İştah Kaybı ve Kilo Kaybı: Hastalığın şiddeti ve ilerleyişine bağlı olarak iştah kaybı ve kilo kaybı yaşanabilir.
Romatoid artrit, tedavi edilmediğinde ciddi eklem hasarlarına ve işlev kaybına yol açabilir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. Tedavi genellikle ilaçlarla (antiromatizmal ilaçlar, kortikosteroidler, biyolojik ilaçlar) ve egzersizle birlikte yapılır. Ayrıca, destek tedavileri ve yaşam tarzı değişiklikleri de hastalığın yönetiminde önemli rol oynar.
Romatoid artriti olan kişilerin düzenli olarak bir romatolog ile takip edilmesi ve tedavi planını belirlemesi önemlidir. Erken müdahale ve etkili tedavi ile hastaların yaşam kalitesi ve işlevselliği artırılabilir.