Astım, solunum yollarının kronik bir şekilde iltihaplanması sonucu ortaya çıkan ve tekrarlayıcı nefes darlığı, öksürük, hırıltı ve göğüste sıkışma gibi belirtilerle karakterize olan bir solunum yolu hastalığıdır. Astımın temel özelliği, solunum yollarının daralması ve şişmesi nedeniyle hava akışının kısıtlanmasıdır.
Astım belirtileri, solunum yollarının iltihaplanması ve daralması nedeniyle ortaya çıkan çeşitli semptomlardır. Bu belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve şiddetleri farklılık gösterebilir. Astım semptomları şunlardır:
- Nefes Darlığı: En yaygın astım belirtisidir. Solunum yollarının daralması, kişinin nefes alıp vermesini zorlaştırabilir ve hava yollarında tıkanıklık hissi oluşturabilir. Nefes darlığı genellikle özellikle egzersiz yaparken veya astımı tetikleyen başka bir faktöre maruz kalındığında ortaya çıkar.
- Öksürük: Astım öksürüğü, özellikle gece veya erken sabah saatlerinde daha belirgin olabilir. Astım öksürüğü genellikle kuru ve takıntılıdır, bazen balgam çıkarılmadan da görülebilir.
- Göğüste Sıkışma Hissi: Solunum yollarının daralması nedeniyle göğüs bölgesinde bir sıkışma veya baskı hissi yaşanabilir.
- Hırıltı: Solunum yollarının daralması ve havanın sıkışarak geçmesi sonucu hırıltılı bir ses duyulabilir. Özellikle nefes alırken veya verirken hırıltı duymak, astımın tipik bir semptomudur.
Astımı Neler Tetikler?
Astım, genellikle tetikleyici faktörlerle ilişkilidir ve bu faktörler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. En yaygın astım tetikleyicileri şunlardır:
- Alerjenler: Toz akarları, küf sporları, evcil hayvan tüyleri, polenler gibi çevresel alerjenler.
- Viral enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı ve grip gibi solunum yolu enfeksiyonları.
- Sigara dumanı ve hava kirliliği: Sigara içmek veya dumanına maruz kalmak, astım semptomlarını kötüleştirebilir.
- Egzersiz: Fiziksel aktivite sırasında solunum yollarının daralması (egzersizle tetiklenen astım).
- Soğuk hava veya hava değişiklikleri: Soğuk havada solunum yollarının hassasiyeti artabilir.
- İlaçlar: Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ) gibi bazı ilaçlar astım semptomlarına yol açabilir.
- Stres ve duygusal faktörler: Stres, bazı insanlarda astım semptomlarını tetikleyebilir.
Astımın tedavisi, semptomların şiddetine ve sıklığına bağlı olarak değişebilir. Doktorlar, semptomları hafifletmek ve astım ataklarını önlemek için çeşitli ilaçlar reçete edebilirler. Inhaler adı verilen astım ilaçları, doğrudan solunum yollarına ulaşarak etkili olurlar. Ayrıca, hastalar tetikleyici faktörlerden kaçınmak için yaşam tarzlarını ve çevrelerini düzenlemeyi öğrenmelidirler.
Astım, tedavi edilebilir bir durumdur ve doğru tedavi ve yönetimle hastalar genellikle normal bir yaşam sürebilirler. Bu nedenle, astım belirtileri olan kişilerin bir doktordan yardım alması ve uygun tedavi planını takip etmesi önemlidir.